Чӑвашстата ӗненес тӗк, муниципалитет чиновникӗсен регионти вӑтам шалӑвне 16,7 процент ҫитмест. Федераци тата республика влаҫӗн органӗсенче ӗҫлекенсеннинчен вара 20 процент пӗчӗкрех.
Федераци тата республика влаҫӗн органӗсенче ӗҫлекенсем пӗлтӗр вӑтамран 27,2 пин тенкӗ илнӗ. 2014 ҫулхипе танлаштарсан, 2,3 процент чакнӑ. Суд органӗсенче тата прокуратурӑра вӑй хуракансен вара шалӑвӗ 11% ӳснӗ, 25 пин тенкӗпе танлашнӑ.
Саккун кӑларакан влаҫ органӗсенче ӗҫлекенсем пуринчен ытларах илеҫҫӗ. Пӗлтӗр вӗсен вӑтам шалӑвӗ 47,9 пин тенкӗпе танлашнӑ. Ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсенче вӑй хуракансен ӗҫ укҫи ҫавӑн пекех юлнӑ.
Чӑвашстат пӗлтернӗ тӑрӑх, регионта чи «чухӑннисем» — муниципалитет служащийӗсем. Пӗлтӗр вӗсен шалӑвӗ кӑшт ӳснӗ пулин те ку кӑтарту 21,9 пин тенкӗпе танлашнӑ.
Етӗрне районӗнчи автотранспорт предприятийӗ унта ӗҫлекен ҫынна ӗҫ укҫи тӳлемест. Прокуратура кун тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттернӗ те ӗҫлекенсен правине пӑхӑнманнине тупса палӑртнӑ.
Тӗрӗслев вӑхӑтӗнче предприяти ӗҫ укҫине пӗтӗмпе 1 миллион тенкӗ ытла тӳлеменни тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ. Ҫавна май район прокуратурин ӗҫченӗсем суда 85 заявлени ҫырнӑ.
Суд прокурор ыйтнине тивӗҫтернӗ. Етӗрне автотранспорчӗн предприятине ҫак йӗркесӗрлӗхе пӗтерме ыйтса представлени ҫырнӑ.
Чӑваш Ен Правительстви расхутсене пӗчӗклетес енӗпе ӗҫлет. Хальхинче укҫа-тенке патшалӑх служащийӗсен шалӑвне татса перекетлесшӗн.
Кӑҫал патшалӑх тытӑмӗнче вӑй хуракансен шалӑвӗ ӳсессе кӗтмелле мар. Кун пирки Чӑваш Ен Элтеперӗн администрацийӗн ертӳҫи Юрий Васильев ЧР Патшалӑх Канашӗн сессийӗнче каланӑ.
2013 ҫулта патшалӑх служащийӗсен ӗҫ укҫи 33866 тенкӗпе танлашнӑ. 2015 ҫулта вара вӗсем вӑтамран 32620 тенкӗ илнӗ. Экономикӑри йывӑр лару-тӑрӑва пула тата республикӑри ҫынсен вӑтам шалӑвне кура патшалӑх тытӑмӗнче ӗҫлекенсенне те ӗҫ укҫине пӗчӗклетмелле тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Кунсӑр пуҫне ҫитес ҫулхи кӑрлач уйӑхӗччен патшалӑх тытӑмӗнче вӑй хуракансем ҫурт-йӗр туянмашкӑн субсиди илеймӗҫ. Депутатсем ку саккун проектне ырласа йышӑннӑ.
Статистика пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енре шалӑвӑн вӑтам кӑтартӑвӗ кӑштах ӳснӗ. Анчах ҫав вӑхӑтрах, Чӑвашстат хыпаранӑ тӑрӑх, 10 процент чакнӑ.
Чӑваш Енре пурӑнакансене 2015 ҫулта вӑтамран уйӑхне 21360 тенкӗ тӳленӗ. 2014 ҫулпа танлаштарсан, ку 2,4 процент нумайрах. 2015 ҫулхи раштав уйӑхӗнче вара шалӑвӑн вӑтам кӑтартӑвӗ 26883 тенкӗпе танлашнӑ. Анчах шалӑва индексацилемелле-ҫке. Пӗлтӗр тавар хакӗсем ӳснине шута илес-тӗк ҫынсем сахалрах ӗҫлесе илме тытӑннӑ. Ҫапла, 2014 ҫулпа танлаштарсан, 10,4 процент чакнӑ.
Статистикӑна организацисенче ӗҫлекенсене шута илсе хатӗрленӗ. Чӑваш Енре кунашкаллисем — 340,7 пин ҫын.
Швейцари влаҫӗ патшалӑхӑн кашни гражданинне — ӗҫлет вӑл е ӗҫлемест ҫав-ҫавах — 2500 швеци франкӗ (€2250 е 184 526 тенкӗ) тӳлеме пуҫласшӑн. Ку ҫӗнӗлӗхе ырласан Швейцари уйӑхсерен пурне те тупӑшпа тивӗҫтерекен тӗнчери пӗрремӗш патшалӑх пулса тӑрӗ.
Ҫӗнӗлӗхе патшалӑхри демографи институчӗ ирттернӗ ыйтӑм тӑрӑх йӗркеленӗ пулать. Швейцари халӑхӗ пӗлтернӗ тӑрӑх уйӑхсерен тӳлекен тупӑш йӗркелесен те вӗсем ҫав-ҫавах хӑйсене валли ӗҫ шырӗҫ. 2% кӑна хӑйсен ӗҫне пӑрахса патшалӑх ӗнси ҫинче пурӑнма пуҫласси ҫинчен каланӑ. Тепӗр 8% шухӑшласа пӑхма вӑхӑт кирли ҫинчен пӗлтернӗ. Ыйтӑма хутшӑннӑ халӑхран 56% влаҫрисем унашкал саккуна йышӑнмасть тесе шухӑшлать.
Швейцари ҫыннисем ку тӗлӗшпе утӑ уйӑхӗнче сасӑласа йышӑнасшӑн. Сӑмах май ку ҫӗршыври чи пӗчӗк пенси виҫи 1160 франкпа (85 пин тенкӗ) танлашать. Вӑтамран Швейцари ҫынни уйӑхне 6 пин ытларах франк (453 пин тенкӗ) ӗҫлесе илет.
Ҫемьере сусӑр ача пуррисене налук вычечӗ ытларах суммӑлӑх пама тытӑнӗҫ. Кун пек саккуна Раҫҫей шайӗнче иртнӗ уйӑх вӗҫӗнче РФ Президенчӗ алӑ пусса ҫирӗплетнӗ.
РФ Налук кодексӗн 218-мӗш статйине кӗртнӗ улшӑнупа килӗшӳллӗн сусӑр ачасен ашшӗ-амӑшне е ун пеккисене усрава илнисене налук вычечӗ унчченхиллех 3 пин тенкӗ мар, 12 пин тенкӗ пама тытӑнӗҫ. Ҫӗнӗлӗх ҫитес ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен вӑя кӗрет. Опекунсене, попечительсене налук вычетне 6 пин тенке ҫитерсе парӗҫ.
Маларах ачаллӑ ашшӗ-амӑшне налук вычетне 280 пин тенкӗ тупӑш таран кӑна шутласа панӑ пулсан, килес ҫултан ку виҫе 350 пин тенкӗпе танлашӗ. Тепӗр майлӑ каласан, стандартлӑ налук вычетне ӗҫ укҫи ҫав виҫене ҫитиччченех пама йышӑннӑ.
Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗ тӗп тухтӑрсен шалӑвӗпе кӑсӑкланма тытӑннӑ. Чӑваш Енри пульницӑсенчи тӗп тухтӑрсен шалӑвӗ ҫулталӑкра 5 миллиона ҫывхарнӑ.
Пуҫлӑхсем ун чухлӗ укҫа илни ахаль тухтӑрсене тӗлӗнтерет пулӗ те, анчах хӑш-пӗр регионта тӗп врачсем тата нумайрах илеҫҫӗ-мӗн.
Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗ ҫӗршывӑн 17 регионӗнчи шурӑ халатлисен шалӑвӗпе кӑсӑкланнӑ.
Тӗп тухтӑрпа ахаль медицина ӗҫченӗн ҫулталӑкри шалӑвӗ хушшинчи уйрӑмлӑх 4 хутран пуҫласа 200 хут таран пулнине асӑрханӑ халӑх фрончӗн хастарӗсем.
Чӑваш Енре, Калмӑк Республикинче, Карелинче, Хакас Республикинче, Брянск, Воронеж, Орлов, Пенза облаҫӗсенче тата Камчаткӑра тӗп тухтӑрсен ҫулталӑкри шалӑвӗ 5 мимллиона ҫывхарнӑ. Тувара 65 миллионтан иртнӗ, Тутарстанра 24–25 миллион тенкӗпе танлашнӑ.
Чӳк уйӑхӗн пуҫламӑшӗ тӗлне пирӗн республикӑраӗҫ укҫи парӑмӗ ӳссе кайнӑ. Хальхи вӑхӑтра вӑл 48,9 миллион тенкӗпе танлашать. Юпа уйӑхӗн пуҫламӑшӗ тӗлне те парӑм пулнӑ-ха. Анчах хальхилле капашсӑр пысӑк пухӑнман: ун чух парӑм виҫи 2,7 хут пӗчӗкрех пулнӑ.
Экспертсен шучӗпе кунта пуринчен пуринчен шухӑшлаттараканни - пӗчӗк усламҫӑсем патӗнчи лару-тӑру. Мӗншӗн тесен маларах илсе кӑтартнӑ цифрӑсем пӗчӗк усламҫӑ шутне кӗмен организацисене пырса тивеҫҫӗ. Пӗчӗк усламҫӑсем тата мӗнле-ши?
Чӑвашстат пӗлтернӗ тӑрӑх, юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне 310 ҫын ӗҫ укҫине вӑхӑтра илеймен пулсан, чӳк уйӑхӗн пуҫламӑшӗ тӗлне кун пеккисен хисепӗ 2224-а ҫитсе кайнӑ. Юлашкинчен асӑннинчен ҫурри — Шупашкарта ӗҫлекенсем.
Шалӑва вӑхӑтра тӳлейменнине предприяти-организацисем укҫа ҫуккипе сӑлтавлаҫҫӗ-мӗн. Уйрӑмах парӑмлисем — тирпейлекен хуҫалӑхсем. Строительсемпе те вӑхӑтра татӑлмаҫҫӗ.
Ҫурт-йӗр тӑвакан «СУОР» комбинатра ӗҫлекенсем ҫӗртме уйӑхӗнченпе ӗҫ укҫи илеймеҫҫӗ. Унта пурӗ 2,5 пин ҫын тӑрӑшать. Хӑшӗсен шалу парӑмӗ 70 пине те ҫитсе кайнӑ-мӗн. Теприсене Ҫӗнӗ Шупашкарти ҫав предприяти хӑйсен ирӗкӗпе ӗҫрен кайма ыйтнӑ. Ӗҫрен хӑтарма заявлени ҫырнисемпе паян кун та татӑлса пӗтмен. Кун пирки Патшалӑхӑн телерадиокомпанийӗ пӗлтерет.
Ӗҫ укҫине ҫынсем вӗҫӗмех ыйтаҫҫӗ-мӗн. Анчах кашнинчех вӗсене ыран пыма сӗнсе ӑсатаҫҫӗ. «СУОРта» стропальщикра тӑрӑшнӑ Игорь Немцов унта ӗҫленине ырӑпа аса илменнине пӗлтернӗ. «Талӑкӗпе кунтан тухмасӑр ӗҫлетпӗр. Унччен ӗҫленӗ ҫынсене пуҫлӑхсем укҫасӑр тата хутсемсӗр хӑварчӗҫ», — тенӗ, сӑмахран, Гульчехра Кокшева. «СУОРӑн» юридици департаменчӗн ертӳҫи Ольга Аблесова вара урӑхларах шухӑшлать-мӗн. Ун шучӗпе йӗркеллӗ ӗҫлекенсене ӗҫрен никам та хӑтармасть. Сӑлтавне унтисем йывӑрлӑхпа ҫыхӑнтараҫҫӗ.
Аптӑранӑ ҫынсем прокуратурӑна та ҫитнӗ. «СУОР» предприятин гендиректорӗ Владимир Ермолаев ҫак уйӑх вӗҫӗччен майлаштарса яма тӑрӑшассине пӗлтернӗ.
Чӑваш Республикин Министрсен Кабинечӗн ӗнерхи ларӑвӗнче ЧР экономика министрне Чӑваш Енӗн Элтеперӗнчен ят илтнӗ.
Ларура Чӑваш Енӗн социаллӑ пурнӑҫӗпе экономика аталанӑвӗн 2030-мӗш ҫулчченхи прогнозне тишкернӗ. Прогноза Экономика аталанӑвӗн, промышленноҫ тата суту-илӳ министерстви хатӗрленӗ. Михаил Игнатьев Элтепер Владимир Аврелькин ял хуҫалӑхӗнчи тата промышленноҫри ӗҫ укҫин виҫине мӗн чухлӗ пулассине палӑртнипе кӑмӑллах пулман. Михаил Васильевич ял хуҫалӑхне аталантарма халӗ меллӗ лару-тӑру тесе шухӑшланӑ май ҫак отрасльти ӳсӗм те лайӑхланмалла тесе шухӑшлать-мӗн. Экономика министерстви ӳсӗме ҫитес ҫул 2,4 процент тесе палӑртать. «Ӗҫ укҫине ӳстерес тесен ку вӑл сахал», — тенӗ Михаил Игнатьев Владимир Аврелькина.
«Мӗн тери чее тата ӑслӑ министр эсӗ пирӗн. Чӑн-чӑн бюрократ пулса кайрӑн», — тенӗ ял хуҫалӑхӗнчи тӑрӑм тата шалу виҫи калаҫнӑ май Михаил Игнатьев Владимир Аврелькин министра.
+24.3 °C